g) SET                             :         Spesifik Enerji Tüketimi
anlamında kullanılmıştır.

 

İKİNCİ KISIM
Enerji Verimliliğinin Arttırılmasında Uyulacak Genel Hususlar
Enerji Tüketimlerinin Hesaplanması
Madde 5. -        Bir fabrikanın yıllık, 1 Ocak - 31 Aralık  arası veya kampanya usulü çalışan işletmeler için kampanya süresini içine alacak şekilde 12 ay,  harcadığı her türlü yakıt ve satın alınan, ara ürün, hammadde ve/veya enerji kullanılarak üretilen enerji türleri dahil elektrik tüketimlerinin toplamı, fabrikanın enerji tüketimi olarak kabul edilir.

Her bir yakıt ve/veya  elektriğin yıllık tüketim miktarları Tablo 1' de verilen katsayılar yardımı ile TEP' e çevrilir ve bu TEP değerlerinin toplanması ile yıllık toplam enerji tüketimi bulunur.

Enerji  Verimliliğini Arttırıcı Önlemler
Madde 6. -        Fabrikalar aşağıda belirtilen alanlarda önlemler alarak enerjinin verimli kullanımı için çaba gösterirler. Ayrıca yeni fabrika kurulurken veya fabrikanın kapasite arttırımı ve modernizasyon çalışmalarında da aşağıdaki hususlar gözönünde bulundurulur.

1. Mevcut Tesislerde Enerji Verimliliğini Artırıcı Önlemler :
2.  
3. Mevcut tesisler aşağıda belirtilen alanlarda önlemler alarak enerjinin verimli kullanımı için çaba gösterirler.
4.  
5. Yakıtların, mevcut yakma sisteminin en verimli şekilde kullanımı ile yakılması,
6.  
7. Isıtma, soğutma, iklimlendirme ve ısı transferinde en yüksek verimin elde edilmesi,
8.  
9. Isı yalıtımının standartlara uygun olarak yapılması, ısı üreten, dağıtan ve kullanan tüm ünitelerin yalıtılarak ısı kaybının en aza indirilmesi,
10.  
11. Atık ısı geri kazanımı,
12.  
13. Isının işe dönüştürülmesinde verimliliğin arttırılması,
14.  
15. Elektrik tüketiminde kayıpların önlenmesi,
16.  
17. Elektrikten iş, ısı vb dönüşümlerde verimliliğin artırılması, mümkün olduğu takdirde bileşik ısı-güç üretimine geçilmesi,
18.  
19. Otomatik kontrol uygulamaları ile insan faktörünün en aza indirilmesi,

ı)      Hava kirletici emisyonların minimuma çekilmesi ve tüketilen enerji atıklarının çevreyi en az kirletecek şekilde saklanması için azami çaba gösterilmesi.

 B - Yeni Kurulacak Tesislerde Enerji Verimliliğini Artırıcı Önlemler :

1.  

A maddesinde belirtilen önlemler, tesisin projelendirilmesi aşamasından itibaren dikkate alınır ve bu amaca yönelik olarak ayrıca ;

1. Yeni alınacak makinalar enerji verimliliği yüksek olan teknolojiler arasından, standardizasyon ve kalite güvenlik sisteminin gereklerine dikkat edilerek seçilir. Ayrıca kesintisiz enerji arzı sağlayacak girdilerin seçimine dikkat edilir.
2.  
3. Tesis, ısı yalıtımı açısından en verimli şekilde projelendirilir ve uygulama projeye uygun olarak yapılır.
4.  
5. Tesisin kuruluşu aşamasında enerji verimliliği ile ilgili tüm ölçüm cihazları temin ve monte edilir.
6.  
7. Hava kirletici emisyonların minimuma çekilmesi ve tüketilen enerji atıklarının çevreyi en az kirletecek şekilde saklanması için gerekli düzenlemeler yapılır.
8.  
9. Bileşik ısı-güç üretimine önem verilir.

 

Enerji Tasarrufu Etütleri
Madde 7. -        Fabrika yönetimi, 6' ncı Maddede belirtilen önlemlerle sağlanacak tasarrufun enerji ve parasal değerlerini belirlemek üzere, enerji tasarrufu etütlerinin yapılmasını veya yaptırılmasını sağlar. Bu çalışmalar  yönetmeliğin yayınlanmasından sonraki ilk yıl sonundan başlayarak üçüncü yıl sonuna kadar tamamlanır. Çalışma sonuçları bir raporda derlenir ve rapordan 2 kopya fabrika tarafından UETM' ye gönderilir. Fabrika, bu enerji tasarrufu etütlerini kendi teknik imkanları ile yürütebileceği gibi, UETM tarafından yetkilendirilecek yerli ve yabancı mühendislik firmalarına, üniversitelere veya serbest danışmanlara yaptırabilir.

Enerji Tasarrufu Planlarının Hazırlanması
Madde 8. -        Fabrikalar, 7' nci Madde çerçevesinde belirlediği kayıpları azaltmak için, kapasite artırımı ve modernizasyon çalışmaları ile üretim artışları da göz önünde bulundurularak, 2 ve 5 yıllık planlar yapar. Yapılacak olan 2 yıllık plan içerisinde geri ödeme süresi 1 yıl ve altında olan yanma kontrolu, izolasyon, güç kompanzasyonu gibi enerji tasarrufu sağlayan projelerin, 5 yıllık plan içerisinde ise geri ödeme süresi 1 ile 4 yıl arasında olan enerji tasarrufu projelerinin yatırımlarına yer verilir. Enerji tasarrufu etütlerinin tamamlanmasını takip eden bir yıl içinde bu planların hazırlığı tamamlanır ve derhal uygulamaya konulur.

Spesifik Enerji Tüketimlerinin İzlenmesi
Madde 9. -        Enerji tüketimi açısından kapsam içine giren tüm fabrikalar  ana ürünler için SET değerlerini aylık ve yıllık bazda izlerler. Örneğin TEP/ton, kWh/birim Ürün, GCal/ton, Gcal/m2, kCal/Kg gibi.

SET değerlerini daha sağlıklı olarak izlemek için fabrika yönetimleri gerekli sayaç ve ölçüm cihazlarının satın alınması ile ilgili hazırlıkları bu yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren 1 yıl içinde tamamlayıp, cihazları 3 yıl içinde monte eder, mevcutları tamir ve Türk Standartları Enstitüsü’ nde kalibre ettirerek faal hale getirirler.  Bunların faal ve kalibrasyonlu halde kalması için de cihazların periyodik kalibrasyon sürelerine uygun olarak Türk Standartları Enstitüsü’ nde sürekli ölçüm ve kalibrasyonlarının yapılmasını sağlar. Modernizasyon, kapasite arttırımı ve yeni tesislerin kurulmasında yeterli sayıda sayaç ve ölçüm cihazlarının kullanılması hususu projelendirme aşamasında gözönüne alınır.

 

ÜÇÜNCÜ KISIM
Fabrikalarda Enerji Yönetimi Sisteminin Oluşturulması
Enerji Yönetimi Sisteminin Oluşturulması
Madde 10. -      Enerji tüketimi 2000 TEP' e eşit ve büyük olan tüm fabrikalar, enerji tüketimi verimliliğinin arttırılması amacıyla yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden  6 ay ile 1 yıl içinde 11' inci Maddede belirtilen çerçevede Enerji Yönetimi Sistemi’ ni oluştururlar.

Enerji Kontrol Birimi ve Enerji Yöneticisi
Madde 11. -           Tablo 2' de sektörel bazda yıllık olarak;

1. kategorisinde gösterilen miktarda ve üzerinde enerji tüketen fabrikalar bir Enerji Yöneticisi koordinatörlüğünde Enerji Kontrol Birimi oluştururlar,
2.  
3. kategorisinde yer alan fabrikalar ise bir Enerji Yöneticisi  görevlendirirler.

 

Fabrikada enerji yönetiminden sorumlu tutulan bu elemanlarda Enerji Yöneticisi Sertifikası’ na sahip olma şartı aranır.

 

Enerji Kontrol Birimi ve Enerji Yöneticisinin Özellikleri
Madde 12. -      Fabrikalara atanacak Enerji Yöneticisinin mevcut sistem ve prosesi iyi tanıyan tecrübeli bir mühendis olması ve idari açıdan doğrudan Fabrikanın üst yönetimine bağlı olarak görev yapması sağlanır. Enerji Yöneticisi koordinatörlüğünde görev yapan Enerji Kontrol Birimi, fabrikanın ana üretim bölümlerinin işletmeden sorumlu teknik elemanları ile enerji satınalınması ve kayıtlarla ilgili muhasebe veya buna benzer bölüm görevlisinden oluşur. Enerji Yöneticilerinin tam zaman çalışacak kişiler olmalarında bir zorunluluk bulunmamaktadır.

Enerji Yöneticisinin Görev, Yetki ve Sorumlulukları
Madde 13. -      Enerji Yöneticisinin görev, yetki ve sorumlulukları aşağıda belirtilen çalışmaları kapsar ancak bunlarla sınırlı değildir:

1. Fabrikadaki tüm enerji tüketim kayıtlarını, sayaç okuma ve enerji satın almayı takip etmek, denetlemek, bunun için önemli üretim bölümlerinde gerekli olan sayaç ve benzeri cihazların yerlerini tesbit ederek satın alınmasını ve montajını sağlamak üzere girişimlerde bulunmak.
2.  
3. SET değerleri için ayrı ayrı tüm önemli üretim bölümlerini ve ana ürünleri takip etmek üzere mevcut durum ve iyileştirme sonrası endeksleri geliştirmek, üst yönetime verilmek üzere SET değerleri, enerji maliyetleri ve üretim-enerji tüketim ilişkisini, enerjinin birim ürün maliyetindeki payını özetleyen aylık raporları hazırlamak, yerli ve yabancı sanayi ürünlerindeki enerji yoğunluklarına paralel bir trend izleyip izlemediğini kontrol etmek ve bu ürünlerde enerji yoğunluklarının düşürülmesini teminen alternatif teklifler hazırlamak.
4.  
5. Fabrika için mali avantaj sağlaması açısından yakıt cinsini ve elektrik tarifesini değiştirme olanaklarını araştırmak ve enerji ikmal kesintisi halinde uygulanmak üzere muhtemel planlar hazırlamak.
6.  
7. Yıllık enerji maliyet bütçelerini hazırlamak ve gerçekleşmeleri izlemek.
8.  
9. Fabrika personeli, ekipman satıcıları ve dış danışmanlarla işbirliği yaparak enerji tasarrufu projelerini, proses değişiklikleri de dahil olmak üzere geliştirmek, gerekli mali analizleri yaparak yönetimin bu konuda yatırım yapması için yeterli bilgiye sahip olmasını, fabrikanın kendi mali ve teknik imkanları içinde olanlar da dahil, sağlamak.
10.  
11. Makina ve tesislerin daha verimli olarak işletilmesi için verimlilik standartları oluşturmak.
12.  
13.  
14. Hazırlanmış  tasarruf projelerinin, şartnameden montaja kadar her safhada olmak üzere yürütülmesini sağlamak.
15.  
16. Enerji Yönetim programı için fabrikadaki her kademe arasında iletişimi sağlamak, programa katılan tüm mühendis ve işçileri teşvik etmek için bilinçlendirme ve eğitim programları geliştirmek.

 

 ı.   Hava kirletici bacagazı emisyonlarını sürekli izleyerek 2.11.1986 tarih ve 19269 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği‘nde belirtilen sınır değerlerinin aşılmamasını sağlamak.

 j.   Sayaç ve benzeri cihazların periyodik olarak üç yılda bir ölçüm ve kalibrasyonlarının yaptırılmasını sağlamak ve izleme raporları tanzim etmek.

 

 

DÖRDÜNCÜ KISIM
Enerji Yönetimi Sertifikasının Verilmesi ile İlgili Hususlar
Enerji Yöneticisi Kursları ve Sertifika

Kaynakların Alt Isıl Değerleri ve  Petrol Eşdeğerine Çevrim Katsayıları
Miktar		Enerji Kaynağı	Yoğunluk	Isıl değer	Birim	Çevrim Katsayısı (TEP)
1	ton	Taşkömürü		6100	kCal/Kg	0.610
1	ton	Kok Kömürü		7200	kCal/Kg	0.720
1	ton	Briket		5000	kCal/Kg	0.500
1	ton	Linyit teshin ve sanayi		3000	kCal/Kg	0.300
1	ton	Linyit santral		2000	kCal/Kg	0.200
1	ton	Elbistan Linyiti		1100	kCal/Kg	0.110
1	ton	Petrokok		7600	kCal/Kg	0.760
1	ton	Prina		4300	kCal/Kg	0.430
1	ton	Talaş		3000	kCal/Kg	0.300
1	ton	Kabuk		2250	kCal/Kg	0.225
1	ton	Grafit		8000	kCal/Kg	0.800
1	ton	Kok tozu		6000	kCal/Kg	0.600
1	ton	Maden		5500	kCal/Kg	0.550
1	ton	Elbistan Linyiti		1100	kCal/Kg	0.110
1	ton	Asfaltit		4300	kCal/Kg	0.430
1	ton	Odun		3000	kCal/Kg	0.300
1	ton	Hayvan ve Bitki Artığı		2300	kCal/Kg	0.230
1	ton	Ham Petrol		10500	kCal/Kg	1.050
1	ton	Fuel Oil No: 4		9600	kCal/Kg	0.960
1	ton	Fuel Oil No: 5	0.920 Kg/lt	10025	kCal/Kg	1.003
1	ton	Fuel Oil No: 6	0.940 Kg/lt	9860	kCal/Kg	0.986
1	ton	Motorin	0.830 Kg/lt	10200	kCal/Kg	1.020
1	ton	Benzin	0.735 Kg/lt	10400	kCal/Kg	1.040
1	ton	Gazyağı	0.780 Kg/lt	8290	kCal/Kg	0.829
1	ton	Siyah Likör		3000	kCal/Kg	0.300
1	ton	Nafta		10400	kCal/Kg	1.040
bin	m3	Doğal Gaz	0.670 Kg/m³	8250	kCal/m³	0.825
1	ton	Kok Gazı		8220	kCal/Kg	0.820
bin	m3	Kok Gazı	0.490 Kg/m³	4028	kCal/m³	0.403
1	ton	Yüksek Fırın Gazı		791	kCal/Kg	0.080
bin	m3	Yüksek Fırın Gazı	1.290 Kg/m³	1019	kCal/m³	0.102
bin	m3	Rafineri Gazı		8783	kCal/m³	0.878
bin	m3	Asetilen		14230	kCal/m³	1.423
bin	m3	Propan		10200	kCal/m³	1.020
1	ton	LPG		10900	kCal/Kg	1.090
bin	m3	LPG	2.477 Kg/m³	27000	kCal/m³	2.700
bin	kWh	Elektrik		860	kCal/kWh	0.086
bin	kWh	Hidrolik		860	kCal/kWh	0.086
bin	kWh	Jeotermal		8600	kCal/kWh	0.860

Tablo 2

SEKTÖR	A	B
ALTSEKTÖR	ENERJİ KONTROL  BİRİMİ	ENERJİ YÖNETİCİSİ
METAL ANA SANAYİİ
Demir Çelik Sanayii	> 50 000 TEP	50 000 - 2 000 TEP
Alüminyum Sanayii	> 200 000 TEP	200 000 - 2 000 TEP
Bakır Sanayii		³ 2 000 TEP
Diğer Metal Sanayii	> 20 000 TEP	20 000 - 2 000 TEP
TOPRAK ANA SANAYİİ
Çimento Sanayii	> 50 000 TEP	50 000 -10 000 TEP
Cam Sanayii	> 20 000 TEP	20 000 - 2 000 TEP
Tuğla Kiremit Sanayii		³ 2 000 TEP
Seramik Sanayii	> 30 000 TEP	30 000 - 2 000 TEP
Diğer Topraktan Mamul Madde Üretim Sanayii		³ 2 000 TEP
KİMYA ANA SANAYİİ
Kimyasal Gübre Sanayii	> 15 000 TEP	15 000 - 2 000 TEP
Petrokimya Sanayii	> 400 000 TEP
Ana Kimyasal Maddeler Üretim Sanayii	> 15 000 TEP
Lastik Sanayii		³ 2 000 TEP
İlaç Sanayii		³ 2 000 TEP
Temizlik Maddeleri Üretim Sanayii		³ 2 000 TEP
Boya,Vernik ve Lak Üretim Sanayii		³ 2 000 TEP
Diğer Kimyasal Maddeler Üretim Sanayii		³ 2 000 TEP
GIDA ANA SANAYİİ
Şeker Üretimi ve Tasfiyesi	> 40 000 TEP	40 000 - 2 000 TEP
Bitkisel ve Hayvansal Yağ Üretimi Sanayii	> 20 000 TEP	20 000 - 2 000 TEP
İçki Üretimi Sanayii		³ 2 000 TEP
Çay Üretimi Sanayii		³ 2 000 TEP
Un ve Unlu Mamuller Üretim Sanayii		³ 2 000 TEP
Süt ve Sütten Mamul Maddeler Üretim Sanayii		³ 2 000 TEP
Diğer Gıda Maddeleri Sanayii		³ 2 000 TEP
TEKSTİL ANA SANAYİİ
İplik Dokuma ve Basma Sanayii	> 20 000 TEP	20 000 - 2 000 TEP
Ha1ı ve Ki1im Sanayii		³  2 000 TEP
Örme ve Konfeksiyon Sanayii		³  2 000 TEP
Diğer Tekstil Sanayii	> 50 000 TEP	50 000 - 2 000 TEP
KAĞIT ANA SANAYİİ
Kağıt ve Selüloz Üretim Sanayii	> 40 000 TEP	40 000 - 2 000 TEP
Karton ve Mukavva Üretim Sanayii		³ 2 000 TEP
METAL EŞYA ANA SANAYİİ
Otomotiv Yan Sanayii		³ 2 000 TEP
Makina İmalat Sanayii		³ 2 000 TEP
Otomotiv Sanayii	> 50 000 TEP	50 000 - 2 000 TEP
Dayanıklı Tüketim Malları Üretim Sanayii		³ 2 000 TEP
Diğer Metal Eşya İmalat Sanayii		³ 2 000 TEP
ORMAN ANA SANAYİİ
Ağaç Sanayii		³ 2 000 TEP